Federico Garcia Lorca – nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng, sinh ngày 5 tháng 6 năm 1898 tại làng Fuente Vaquero, gần Grenade.

Chàng thanh niên trẻ theo học triết, văn học và luật ở đai học Grenade. Bên cạnh tài văn chương, Lorca còn là một họa sĩ và nhạc sĩ hoàn thiện. Những tác phẩm âm nhạc của anh thấm đượm chất dân gian Gitan, đặc biệt là giai điệu Flamenco vốn rất được ưa chuộng ở mảnh đất Andalousie quê hương anh.
Hơi thở dân gian tiếp tục chảy xuyên suốt và lan tỏa trong những vở kịch của Lorca (Bodas de Sangre, Yerma, Las Casa de Bemarda Alba). Những cuốn sách của anh được đọc ở bất cứ nơi nào có ngôn ngữ Tây Ban Nha, và được đông đảo dân chúng Argentine, Uruguay, Cuba mến mộ. Lorca quan tâm nhiều đến đề tài tình yêu, lòng chung thủy, đam mê, thậm chí cả sự chết chóc tàn bạo – điều này như một tiên cảm định mệnh với anh.

Vào đêm trước chiến tranh thế giới thứ 2, năm 1936, Lorca bị thành viên của nhóm Falange thuộc đảng phát xít bắt giữ. Hai ngày sau, ngày 19 tháng 8, anh bị đem ra hành quyết. Vào một đêm không trăng, thi thể anh đã bị ném xuống nấm mộ vô danh…

( Nguồn: http://www.pierdelune.com/lorca.htm)

Romance somnanbule

Vert et je te veux vert.
Vent vert. Vertes branches.
Le bateau sur la mer,
le cheval dans la montagne.
L'ombre autour de la ceinture,
elle rêve à son balcon,
chair verte, verts cheveux
avec des yeux d'argent froid.
Vert et je te veux vert.
Dessous la lune gitane,
toutes les choses la regardent
mais elle ne peut pas les voir.

Vert et je te veux vert.
De grandes étoiles de givre
suivent le poisson de l'ombre
qui trace à l'aube son chemin.
Le figuier frotte le vent
à la grille de ses branches
et la montagne, chat rôdeur,
hérisse ses durs agaves.
Mais qui peut venir? Et par où?
Elle est là sur son balcon,
chair verte, cheveux verts,
rêvant à la mer amère.

La source : http://www.pierdelune.com/lorca3.htm


Khúc thụy du

Xanh
Ta muốn em xanh
Cơn gió màu xanh
Cành cây màu lục
Chiếc tàu trên biển
Con ngựa trên đồi
Bóng tối balcon
Em ngồi mơ mộng
Chiếc ghế, mái đầu
Vẫn đương màu xanh
Cùng đôi mắt bạc.

Xanh
Ta muốn em xanh
Dưới trăng quê mình
Muôn vật ngắm em
Mà em chẳng thấy

Xanh
Ta ước em xanh
Ngôi sao sương giá
Đuổi bắt bóng mình
Đánh dấu bình minh.

Đung đưa trong gió
Những cành cây vả
Có con mèo lạ
Trên đồi xù lông
Nhưng ai sẽ đến?
Và đến đâu nào?

Em ngồi balcon
Da xanh, tóc xanh
Và em mơ màng
Một bờ biển đắng.

(Đây là một phần của bài thơ, rút từ tập Romance Gitane. Theo bản dịch tiếng Pháp của Claude Esteban)

Tớ thơ thẩn, dịch dọt chẳng biết gì, nghe tên "Khúc thụy du" nghe dễ thương ghê!!!

Có điều, nếu đúng là "chair" trong bản tiếng Pháp thì theo tớ nên dịch là "da thịt em xanh"

(Khiếp nhờ, thấy giống người ngoài hành tinh khác nhờ...)

Romance Somnanbule đáng ra dịch là Khúc Romance mộng du thì chính xác hơn, nhưng mà không hiểu sao em lại đặt tên là Khúc Thụy Du, chắc tại nhớ đến thơ Du Tử Lê

Hix, vô vàn biết ơn Mip vì đã chỉ ra lỗi sai lè lè của em Em nhầm với nghĩa của từ Chair ở Tiếng Anh là chiếc ghế. Hix, loạn ngôn rồi

Dịch lại câu thơ kia: Em ngồi balcon/Da xanh, tóc xanh

Góp tí vui

Izumi Shikibu (?-?) là nhà thơ nữ thời Heian, được coi là nhà thơ nữ vĩ đại nhất trong lịch sử Nhật Bản. Cuộc đời của Izumi Shikibu rất phóng túng, đa tình, thơ của bà phần lớn là thơ tình. Thể thơ mà Izumi Shikibu hay dùng là thể waka (hòa ca, hay còn gọi là tanka- đoản ca), một bài nguyên bản tiếng Nhật thường có 31 âm tiết (5-7-5-7-7). Kiểu thơ này hơi khó chơi nên nhà em lúc rảnh mới dịch được 2 bài từ tiếng Anh

- Bài này Izumi Shikibu viết khi giận người yêu, bà dùng một thành ngữ tạm dịch là "đi lên núi mà lấy sậy", câu này có ý nghĩa là đuổi người đó đi

"Đi lên núi mà lấy sậy"
em nào nghĩ đến đâu,
trên núi kia mà có mọc
cũng chỉ toàn u sầu,
vậy mà em...

- Bài này Izumi Shikibu viết cho lão hòa thượng Shoku, bà ký tên là con gái của Masamune (nghĩa là lúc đó còn chưa lấy chồng).

Từ đêm tối
trên con đường phủ bóng
tôi phải ra đi
xin hãy sáng soi nhè nhẹ
hỡi vầng trăng trên triền núi xa

Bài này cũng được dịch trong cuốn Đại cương văn hóa phương Đông (người dịch có thể là ông Nhật Chiêu, người nghiên cứu Nhật Bản có tiếng), thì tác giả này giới thiệu đây là bài thơ giã biệt thế gian và dịch ra hơi khác (tuy nhiên dựa vào sự tương đồng thì có thể chắc chắn đây chỉ là một bài) :

từ bóng tối tôi đi
vào con đường tăm tối
nhưng đằng xa kia
trên triền núi
ánh trăng lên diệu kỳ

Vài bài của Lorca:

Sonnet của lời than phiền ngọt ngào

Sẽ không bao giờ anh để mất kỳ quan này
Đôi mắt như tượng của em, và giọng nói
Đóa hồng cô đơn đến từ hơi thở
Mà em đặt lên má anh mỗi tối.

Trên bờ biển này, anh đâu có sợ
Là một thân cây không cành
Điều anh tiếc nhất
Là không hoa, không trái, không đất bùn
Cho hố sâu tuyệt vọng của lòng anh

Nếu em là báu vật giấu chìm
Nếu em là cây thập giá, là nỗi đau dai dẳng
Nếu anh là con chó, và riêng em là chủ nó…

Đừng để anh mất đi những gì anh từng có
Và hãy trang điểm những thân cành trên sông em
Bằng lá của mùa thu anh lạnh lẽo


Dịch từ tiếng Anh

Sonnet of the Sweet Complaint by Federico Garcia Lorca

Never let me lose the marvel
of your statue-like eyes, or the accent
the solitary rose of your breath
places on my cheek at night.

I am afraid of being, on this shore,
a branchless trunk, and what I most regret
is having no flower, pulp, or clay
for the worm of my despair.

If you are my hidden treasure,
if you are my cross, my dampened pain,
if I am a dog, and you alone my master,

never let me lose what I have gained,
and adorn the branches of your river
with leaves of my estranged Autumn.


Serenata

Đêm ướt sũng
Dọc bờ sông
Và trên ngực Lolita
Những cành cây gục chết vì tình

Những cành cây gục chết vì tình

Đêm trần truồng hát
Trên cầu tháng Ba
Lolita tắm
Bằng nước mặn và hoa hồng

Những cành cây gục chết vì tình

Đêm hoa hồi và ánh bạc
Chiếu sáng trên mái nhà
Ánh bạc của suối và của gương
Hoa hồi của đùi em trắng muốt

Những cành cây gục chết vì tình



Serenata by Federico Garcia Lorca

The night soaks itself
along the shore of the river
and in Lolita's breasts
the branches die of love.

The branches die of love.

Naked the night sings
above the bridges of March.
Lolita bathes her body
with salt water and roses.

The branches die of love.

The night of anise and silver
shines over the rooftops.
Silver of streams and mirrors
Anise of your white thighs.

The branches die of love.

A Star Without a Name
Rumi, nhà thơ Ba Tư cổ


When a baby is taken from the wet nurse,
it easily forgets her
and starts eating solid food.

Seeds feed awhile on ground,
then lift up into the sun.

So you should taste the filtered light
and work your way toward wisdom
with no personal covering.

That's how you came here, like a star
without a name. Move across the night sky
with those anonymous lights.



Một vì sao không tên

Khi đứa trẻ được tách khỏi người vú cho sữa,
Nó dễ dàng quên cô ta
Và bắt đầu ăn bột.

Các hạt giống ở lại ít lâu trên mặt đất
Rồi vươn thẳng về phía mặt trời.

Bạn cần được giác ngộ
để tự mình hướng tới trí huệ
không cần người bao bọc

Bạn đến với cuộc đời như thế
Như một vì sao không có tên.
Bay ngang qua bầu trời đêm
Cùng những tia sáng vô danh.

Em dịch thế này...

Đêm ngập vào đêm
Bờ sông dài khuất
Nơi bờ ngực em
Nhành cây khao khát

Nhành cây khao khát

Đêm trần truồng hát
Chiếc cầu Tháng Ba
Nơi em đằm mình
Hoa hồng, nước mặn

Nhành cây thèm khát

Đêm tràn ánh bạc
Của nước của gương
Của đùi em trắng
Bông hồi hé nở

Nhành cây khao khát.

Khổ cuối cùng vẫn muốn sửa chút nữa nhưng giờ em đi học đã

"Một đường lối dịch thơ" của Bùi Giáng:
(@click here)

Anh Xơ mít dịch bài này hay quá

Trước kia em có đọc bản dịch bài thơ này của chú Hoàng Hưng, dịch từ Tiếng Pháp như sau:

Serenata

Trên bờ sông vắng
Trời đêm đang tắm,
Trên vú Lolita
Chết vì tình những bó hoa

Chết vì tình những bó hoa

Đêm khỏa thân trầm ca
Trên nhịp cầu tháng ba
Lolita trang điểm
Trong nước mặn, hương hoa

Chết vì tình những bó hoa

Đêm màu hồi, ánh bạc
Sáng soi trên mái nhà
Bạc những làn gương nước,
Màu bồi đắp vế Lolita

Chết vì tình những bó hoa

Em cũng thích thơ Lorca lắm lắm, nên tiếp một bản dịch bài thơ khác nhé



L'ombre de mon âme

L'ombre de mon âme
S'enfuit dans un couchant d'alphabets,
Brouillards de livres
Et de paroles.

L'ombre de mon âme !

J'ai atteint la ligne où cesse
La nostalgie,
Où se fige la goutte des larmes,
Albâtre de l'esprit.

(L'ombre de mon âme !)

Le flocon de la peine
S'efface,
Mais en moi demeure, raison et substance,
Un ancien midi de lèvres,
Un ancien midi
De regards.

Un trouble labyrinthe
D'étoiles obscurcies
S'enlace à mes espoirs
Presque fanés.

L'ombre de mon âme !

Une hallucination
Aspire mes regards.
Je vois le mot amour
Qui se délabre.

Rossignol !
Mon rossignol !
Chantes-tu toujours ?


Chiếc bóng tâm hồn tôi

Tâm hồn tôi – chiếc bóng
Chạy trốn trong hoàng hôn
Của những bảng chữ cái
Trốn trong dải sương mờ
Của những quyển sách nhỏ
Cùng với bản ca từ.

Chiếc bóng tâm hồn tôi!

Tôi chạm vào dòng chữ
Nơi nỗi nhớ ngừng chảy
Giọt nước mắt ngừng rơi
Tinh thần như hóa đá

(Chiếc bóng tâm hồn tôi!)
Bông tuyết miền đau khổ
Đã tan đi mất rồi
Còn trong lòng xa xót
Ngày xưa...một buổi trưa
Ngập bờ môi, ánh mắt

Muôn vì sao thẫm tối
Trong mờ ảo mê cung
Đang siết chặt, siết chặt
Hy vọng tôi – tàn úa

(Ôi, chiếc bóng tâm hồn!)

Một viễn tưởng xa xôi
Hút ánh nhìn tôi mãi
Tôi thấy chữ Tình Yêu
Vụt rơi vào hoang hoải

Này họa mi yêu dấu
Em có còn hót không?